کشورهای معدودی در دنیا وجود دارند که دارای چنین نیروهای عملیاتی باشند. البته شمار کشورهایی که یگانهایی را با عنوان یگانهای کماندویی و واکنش سریع در اختیار دارند زیاد است، اما منظور از نیروهای ویژه در این مقاله، واحدهای آزمون داده و دارای تراز بالا در زمینه رزم سریع عملیاتی درصحنه نبرد میباشند.
نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران به طور قطع امروز به مراتب آمادهتر از مهرماه سال ۵۹ است، زمانی که تنها با ۲ لشکر در غرب و جنوب در برابر ۱۲ لشکر عراق دفاع کرد. نیروی زمینی ارتش درحال حاضر با بهره گیری از دهها یگان رزمی باسابقه از قویترین واحدهای کماندویی و نیروی مخصوص بهره مند است که بعضی از این واحدها از سابقه ای چهل ساله برخوردارند.
پرسنل یگانهای تکاور به لحاظ پیچیدگی عملیاتی از دسته های مختلف رزمی جمع آوری شده و در رده یگانهای نخبه نظامی یا رزمی (Combat Elite Unites) سازماندهی میشوند. یگانهای تکاور زمینی و دریایی توانایی لازم را برای هدایت رزمی و در دو سطح تاکتیک و استراتژی دارا هستند.
کلاه سبزها، نیروهای ویژه هوابرد و رنجرها از یگانهای تکاور نیروی زمینی در انطباق با شرایط محیطی تاکتیکی و جنگی، ماموریتهای متنوعی را انجام داده اند. در این میان با توجه به متغیرهای مختلف، تیپ ۶۵ نوهد ارتش جمهوری اسلامی ایران که در تراز جهانی جزء ۱۰ نیروی قدرتمند کماندویی دنیا محسوب میگردد، به عنوان یک نیروی واکنش سریع موثر و مسقل توانسته است با تجربهای بالغ بر ۴ دهه به عنوان نوک پیکان نیروی زمینی ارتش خود را اثبات نماید. این تیپ دررزمایشهای ضربت ذوالفقار و پیامبر اعظم و... بهترین نمرهها را از آن خود کرده است.
تکاوران تیپ ۶۵ در ماموریتهای ویژه نیروی زمینی با انجام مراحل سخت و طاقت فرسای آماده سازی و گذراندن دورههای مختلف نظامی، قابلیت انجام هر گونه ماموریتی اعم از جنگ تن به تن، چریکی، پارتیزانی، انجام پرش چتر بازی و سقوط آزاد در زمین، هوا و آب و مناطق کویری و کوهستانی را دارا میباشند.
به گفته یکی از مقامات، تنها در یک دوره خاص، حدود ۶ماه، هر روز ۳ ساعت نیروهای تیپ جهت آمادگی چتر بازی، از یک ارتفاع خاص باید بدون چتر از ناحیه پایین تنه فرود آیند. ماموریت اصلی تیپ ۶۵ نوهد ارتش، جنگ نامتقارن تعریف شده است.
در میان گردانهای تیپ ۶۵ ، یک گردان وجود دارد که در میان پرسنل نیروی زمینی بسیار شهرت دارد. این گردان در نهایت آمادگی روحی و جسمی قرار داشته و پرسنل آن تنها از فرمانده گردان خود فرمان میگیرند. یکی از نیروهای این گردان سرهنگ دوم بهزاد پاینده فرمانده گردان و همان کسی است که از برج میلاد به پایین پریده است.
در سازمان تیپ ۶۵، گروهانی به نام عملیات روانی وجود دارد که اولین واحد عملیات روانی از نوع خود در سطح نیروهای مسلح کشور است. این واحد، وظیفه عملیات روانی مثبت روی نیروهای خودی و عملیات منفی علیه دشمن را بر عهده دارد. نیروهای این واحد دوره های خاصی مثل خبرنگاری، صدا و تصویربرداری و یک سری دوره های دیگر را طی کرده اند. این واحد در زمینه کاری خود، بسیار اثرگذار بوده و زمینه روانی لازم را برای عملیات در نیروها به وجود میآورد.
در تیپ ۶۵، آموزشهای مختلفی به پرسنل داده می شود. کارکنان جدید الورود، اعم از درجه دار و افسر ابتدا تستهای ورزشی و پزشکی میدهند تا آمادگی آنان مشخص شود.
اولین دوره، چتربازی اتوماتیک است که تحت نظر اساتید مجرب، تعداد مشخصی پرش را باید انجام دهند. پس از آن نیروهایی که موفق به گذراندن دوره شده اند در دوره نیروهای ویژه هوابرد شرکت میکنند.
در این دوره پنج مهارت به نیروها آموزش داده می شود تا بتوانند در عملیاتهای گوناگون شرکت کنند. این مهارتها عبارتند از:
- آموزشهای ویژه تخریب، اطلاعات و عملیات، بهداری، مخابرات و سلاحهای انفرادی و جمعی یک سری آموزشهای دیگر هم در کنار این دوره به نیروها داده می شود که به دوره نوهد معروف است. پس از دوره نوهد که ۹ ماه طول می کشد، نیروها در واحدهای عملیاتی سازماندهی شده و میتوانند به ماموریتهای مختلف اعزام شوند.
- دوره نوهد، دورهای بسیار دشوار است که در طی آن، آموزشهای بسیار متنوعی به نیروها ارائه می شود. از بین نیروهایی که این دوره ها را می بینند، افراد ممتاز برای طی دوره رهایی گروگان انتخاب می شوند. در ابتدا تستهای مختلفی از جمله پزشکی و حتی روانشناسی روی آنها انجام می شود. چرا که این دوره خیلی سخت تر است و افراد باید یک سری ویژگیهای جسمی و روحی-روانی را در ابتدا داشته باشند. این دوره یک سال و نیم طول میکشد و نیروها آموزشهای ویژهای را برای جلوگیری از گروگانگیری و یا رهایی گروگان از چنگ تروریستها در شرایط و مناطق مختلف از جمله در خشکی، دریا و هوا میبینند.
- پیش زمینه دوره رهایی گروگان، گذراندن دوره سقوط آزاد است. سقوط آزاد فراتر و مشکلتر از پرش اتوماتیک است. مهارت سقوط آزاد در مجامع بین المللی یک ورزش هم محسوب می شود؛ اما در این یگان این مهارت متفاوت و بسیار تکنیکی و خاص است. در همین زمینه تیپ ۶۵ برای اولین بار در ایران توانست سقوط آزاد را به صورت دو نفره با یک چتر انجام دهد.
- از آموزشهای دیگر میتوان رزم در برف را مثال زد که شامل مهارتهایی مثل زنده ماندن در برف و کوهستان، احداث سنگر و شلیک با اسکی و اسنوبورد می باشد. دوره های جنبی دیگری هم مثل پاراگلایدر، پاراموتور و کایتهای موتوردار وجود دارد که برای ماموریتهای خاص به نیروها آموزش داده میشود.
نیروهای ویژه هوابرد ارتش در جنگ هشت ساله رشادتهای فراوانی از خود به منصه ظهور گذشتند و در این راه شهدای بسیاری هم جان بر سر دفاع از این آب و خاک نهادند. پس از پایان جنگ نیز آموزشها با توجه به تجارب جنگ ادامه یافت و این تجارب به نیروهای جوان نیز انتقال یافت، به گونه ای که هم اکنون تیپ ۶۵ نوهد در سطح کشور، یکانی منحصر به فرد و یکی از با تجربهترین و ماهرترین واحدهای نظامی دنیا در نوع خود محسوب میشود.
منبع: پایگاه اطلاعرسانی ارتش جمهوری اسلامی